Zo geeft voeding je energie

Interview met voedingsdeskundige Laura De Geyter   

Je bent wat je eet, zeggen ze. Als je goed eet, voel je je lekker in je vel, vitaal en energiek. Alleen: wat is goed eten? Wat zijn de do’s en don’ts? Vragen voor de voedingsdeskundige!   

Het leven is soms hectisch: rennen, vliegen, vallen, opstaan en weer doorgaan. Daar heb je energie voor nodig. Véél energie. Die krijg je door genoeg te slapen. En te bewegen, om in conditie te blijven. Maar er is nog een heel belangrijk element: je voeding. Wat je eet, bepaalt hoe je je voelt: vitaal of net slap of lusteloos. Input = output. Hoe maak je slimme keuzes die je de vitaliteit geven die je nodig hebt met een drukke planning? Laura De Geyter, docente voedings- en dieetkunde aan de UCLL en diëtiste met haar eigen praktijk Buikgevoel (www.praktijkbuikgevoel.be) geeft advies. 

Hoe kan je voeding helpen om je energiek en vitaal te voelen?  

Laura De Geyter: “Het is een kwestie van balans. Voeding is opgebouwd uit drie groepen: vetten, eiwitten en koolhydraten. Die hebben elk een andere functie. Eiwitten zijn belangrijk voor je spieropbouw, vetten zijn een bron van essentiële vetzuren en vetoplosbare vitaminen en koolhydraten zijn de belangrijkste energieleverancier van je lichaam. Eten dat elementen uit die drie groepen bevat, zal je de energie, mineralen en vitaminen geven die je nodig hebt om je fit en vitaal te voelen.” 

En hoe zorg je daarvoor in de praktijk?  

Laura De Geyter: “Het begint natuurlijk met genoeg te eten: niet te veel, maar ook niet te weinig! In wat je eet, is het belangrijk om de juiste keuzes te maken. En dat zijn voedingsmiddelen die je lang genoeg verzadigen – volkorenproducten, groenten en peulvruchten – omdat ze vezels en trage suikers bevatten: die voorkomen energiepieken en  -dalen. Ken je dat, die dip na je eten? Daar krijg je sneller last van met snelle suikers, die eerst wel voor een energiepiek zorgen, maar je bloedsuikers daarna laten crashen. Nog een belangrijk punt: drink genoeg om goed gehydrateerd te zijn. Water is de beste keuze, al dan niet afgewisseld met koffietjes of thee zonder suiker. Begin met een goed ontbijt. Die energie heb je nodig om je dag te starten. En verspreid wat je eet goed over je dag: drie hoofdmaaltijden en twee tussendoortjes is beter dan twee heel grote maaltijden. Als je niet wil pieken en crashen, pas dan ook op met cafeïne: hou het bij maximaal drie tot vier kopjes koffie per dag. 

Hoe weet je hoeveel energie er zit in wat je eet?  

Laura De Geyter: “Dat wordt uitgedrukt in calorieën of kcal. Als je kijkt naar de totale hoeveelheid energie die je op een dag nodig hebt, zou meer dan de helft van deze energie door koolhydraten moeten aangeleverd worden. Koolhydraten vind je in voedingsmiddelen zoals aardappelen, pasta, rijst, brood, couscous, quinoa, wraps, ... Om ervoor te zorgen dat elke maaltijd je genoeg energie geeft, eet je dus best telkens een van deze producten.” 

De lowcarbtrend is dan niet zo’n goed idee?  

Laura De Geyter: “Koolhydraten hebben de laatste jaren onterecht een slechte naam gekregen. Lowcarbdiëten waarin je weinig of geen koolhydraten mag eten, zijn erg hip en beloven je snel gewichtsverlies. Koolhydraten moeten echter minstens de helft van je dagelijkse energie aanleveren, je hebt ze echt nodig. Maar: not all carbs are created equally! 

Koolhydraatbronnen bestaan uit zetmeel, lange ketens van suikermoleculen die in je maag worden afgebroken zodat je de glucose als energiebron kan gebruiken. Het afbreken en opnemen van zetmeel gaat trager als er ook vezels in het voedingsmiddel zitten; dat zorgt ervoor dat je langduriger en op een meer constante manier van energie voorzien wordt. Het resultaat: je voelt je vitaler. Niet lowcarb dus, maar slow carbs als slimme keuze: koolhydraten in de vorm van trage suikers die – zeker als je ze combineert met vezels – trager, meer constante energie afgeven en je bloedsuikerspiegel mooi in balans houden.” 

Hoe zit het met carbs in brood? Past brood wel in een gezond eetpatroon?  

Laura De Geyter: “Absoluut! Als je, zoals veel Belgen, geregeld brood eet, is het een goed idee om meestal voor een volkoren- of bruine versie te kiezen. Zo geniet je van alle gezondheidsvoordelen van de vezels, vitaminen en mineralen én zorg je voor een langere verzadiging. Je hebt minder trek in zoet en hebt ook een stabielere bloedsuikerspiegel. Dat betekent niet dat je elke dag gedisciplineerd hetzelfde volkorenbrood moet eten: variatie is belangrijk. Het slimste is om af te wisselen tussen verschillende soorten bruin en vezelrijk brood. Elk brood heeft een specifieke samenstelling en gezondheidsvoordelen, zo pik je van alles iets mee. En misschien wel het allerbelangrijkste: kies brood dat jij lekker vindt. Ga op zoek naar brood met de nodige gezondheidsvoordelen dat jou ook smaakt. Af en toe eens zin in een witte baguette of een sandwich? Dat is geen probleem. Het komt erop aan de juiste balans te vinden tussen bewust voedzame keuzes maken en genieten van wat jou plezier brengt.” 

En hoe zit het met belegde broodjes? Is een broodje gezond écht gezond? 

Laura De Geyter: “In een ideaal scenario hebben we allemaal de tijd om elke dag verse, gezonde en seizoensgebonden maaltijden klaar te maken die barsten van de voedingsstoffen en smaak. In de realiteit? Not. Weinig mensen hebben de luxe om veel tijd voor de bereiding van hun maaltijden uit te trekken. Zeker voor de lunch: je bent al blij je erin slaagt om ’s ochtends boterhammen te smeren. Laat staan dat je de tijd hebt om rauwkost te wassen en te snijden voor bij je brood ... Belgen zijn – in mijn ogen terecht – gek op belegde broodjes. Een belegd broodje geeft je van alles: vers afgebakken brood, krokante rauwkost, een lekker sausje en beleg naar keuze. Natuurlijk heb je een breed scala aan opties en die zijn niet allemaal even voedzaam. Waar kan je op letten? Kies een broodje mét groenten. Zo krijg je je portie vezels, vitaminen en mineralen binnen en wordt het gemakkelijker om de dagelijkse aanbeveling van 300 gram groentjes te halen. Ga voor volkorenbrood of een meergranen broodje met een hoog vezelgehalte: zo ben je langer verzadigd na je maaltijd. Als je ook nog eens kiest voor veggie beleg of voor kip- of kalkoenfilet, magere kaas of magere ham, dan is dat broodje niet alleen een volledige maaltijd, maar ook een volwaardige: een die je van goede energie voorziet.”   

Veggie rules

Bij Panos kan je kiezen voor veggie broodjes zoals een broodje eiersalade of een broodje met aubergine- & tomatenspread. Veggie rules! En als je kiest voor een meergranen broodje of een donker rustiek broodje, heb je meteen een extra portie vezels binnen. Of ga voor het broodje mozzarella, kip & hummus curry, ... Allemaal slimme & vitale keuzes! 

Wist je trouwens dat je bij Panos ook zelf je broodje kan samenstellen? Plantaardig all the way, al dan niet gecombineerd met kaas en/of mager vlees: mix en match je favo ingrediënten naar hartenlust.  

Bovendien gaan we bij Panos voor het lekkerste groen van het seizoen! En, waar mogelijk en verantwoord, uit België: da’s duurzamer. Daarom heeft Panos geen standaard slamix, maar een seizoensgebonden mengeling met veel textuur en smaakvariatie. Je proeft de seizoenen: de zomer smaakt naar spitskool, krulandijvie en jonge spinazie. In de winter gaan we voor wittekool, krulandijvie en veldsla. Daarbij kan je kiezen voor komkommer, geraspte worteltjes, tomaat, radijsscheuten, rucola, ui, augurk, ... Knisperend lekker, want dagvers geleverd!